Je gaat naar het zuiden en bij Brussel sla je linksaf. Zelf kocht ik gewoon een treinkaartje, maar dat is wat Max antwoordt als je vraagt hoe hij hier in Praag terecht is gekomen. Hij loopt hier een half jaar stage bij een ambassadeachtig bureau. Toch zit koffie halen er niet in voor Max, zijn collega’s zijn bang dat het dan lijkt alsof hij er is om koffie te halen (én het is een ingewikkelde koffiemachine). Wat er dan wel op kantoor gebeurt? Daar zegt hij maar niks over, hij wordt waarschijnlijk in de gaten gehouden door de AIVD en wil het café wel levend verlaten. Max kan wel vertellen dat hijzelf PIOAH processen tussen de RSO’s harmoniseert. Wat neerkomt op vijf dagen per week om zeven uur opstaan om te werken en daarbij het wereldwijde Nederlandse buitenlandse zaken beleid niet te laten ontsporen (wat je daarvan gelooft moet je natuurlijk zelf weten).
Op dit moment drinkt hij ‘Pilsner Urguell’, een soort Tsjechisch Heineken. Het is naar Tsjechische maatstaven nogal pauper, maar naar Nederlandse maatstaven een goed biertje, aldus Max. Zijn paupere bierkeus valt hem niet geheel te verwijten: het café biedt twee biertjes aan en is relatief duur, maar nog steeds goedkoop. Ook al vindt Max het flesje wel onverwacht klein. Niet alle (quasi) kritiek blijkt gepast, bijvoorbeeld als je vraagt naar het nuttigen van boterhammen met kaas. Er wordt met verontwaardigde stemverheffing gereageerd: ‘Met kaas? Hier eten ze ook kaas hoor. Hier eten ze ook prìma kaas.’ Op de kaas hier mag geen kritiek geuit worden.
Wat daarentegen bepaald geen taboe is, zijn de spanningen rond het gebeuren in Oekraïne. Max: ‘We hebben nu ook last op het kantoor van de ontwikkelingen in Oekraïne. We hebben constant dienstreizen en administratieve uitwisselingen met ambassades die verstoord worden door al dat gedoe daar.’ Vind je het ook gewoon gedoe? ‘Ik volg van kwartier tot kwartier wat er gebeurt. Als er geen kernwapens hadden bestaan was er op dit moment alweer een wereldoorlog aan de gang. Uit angst dat tijdens oorlog de tegenstander zich niet houdt aan de informele regel geen kernwapens te gebruiken, gebeurt dit echter niet. Het is lastig om oorlog te voeren zonder gebruik te maken van de middelen die je hebt.’ Dus je denkt dat zonder kernwapens Europa nu wel een oorlog zou beginnen? ‘We kunnen de Russen aan, dus ik zou niet weten waarom dat zonder kernwapens niet gebeurd zou zijn.’
Hij was op zoek naar een stage bij buitenlandse zaken, want hij wou een stage in het buitenland [red: buitenlandse zaken is vrij buitenlands]. Bij doorvragen: ‘Omdat ik een hekel heb aan Nederland! Maar vooral omdat ik hou van reizen, en in het buitenland zijn, en buitenlanders, en buitenlands eten en buitenlands drinken. De absentie van Nederlanders en Britten.’ Straks is je stage afgelopen, wat ga je dan doen? ‘Huilen’, aldus Max. Naast het huilen zal hij ook nog een halfjaar nodig hebben om zijn master af te ronden, daarna wil hij ook weer naar het buitenland. ‘Zo snel mogelijk, hopelijk weer bij Buitenlandse zaken. Niet per se Tsjechië. De Tsjechische keuken is ook niet geweldig, die van Hongarije is dan beter.’ Wel allebei Oost-Europa… ‘Mensen zijn zich hier veel bewuster van de geschiedenis. In West-Europa wordt geschiedenis gezien als een vak op school en hier speelt en leeft het nog. Hier weten mensen nog wat democratie waard is en hoe dingen als oorlogen zijn. Dat maakt de mensen hier veel interessanter. In West-Europa is dat een ver-van-mijn-bedshow. In Nederland stemmen mensen op een rot partij omdat het ze niet boeit, hier stemmen mensen op een rot partij omdat het ze wel boeit.’
Is je interesse in buitenlandse politiek ook een reden geweest om je stage in het buitenland te doen? ‘Ook, alhoewel de buitenlandse politiek in Nederland ook heel interessant is. Het is wel leuk dat ik nu op kantoor ook over dit soort dingen kan praten met Russen en met Oekraïners en Georgiërs.’ Aangezien dit verhaal een hoge teletubbie factor heeft, vraag ik ook nog even naar de nadelen aan het lopen van een stage in het buitenland. Max: ‘Ze hebben hier maar heel weinig soorten fatsoenlijk brood’ En de kaas is wel goed? ‘Ja, ze hebben hier goede kazen, ook Nederlandse kaas.’
