“We must build a kind of United States of Europe…to regain the simple joys and hopes which make life worth living“, betoogde Churchill in 1946. Desalniettemin koesterde Churchill geen ambitie om deel te nemen aan dit historische project en zou het tot 1973 duren totdat de Engelsen werkelijk hieraan deel begonnen te nemen met hun lidmaatschap van de Europese Economische Gemeenschap (hoewel dit deels te danken was aan de sabotage-tactieken van de nationalistische De Gaulle). Maar de politieke elite bleef volharden met een, in hun ogen, noodzakelijke verdediging van Britse soevereiniteit. De nieuwe Labour-regering besloot al in 1975 een referendum te houden om uit de EEC te stappen. Hoewel dit voorstel werd afgewezen door het Britse volk, bleven de Britten een lastige partner in het Europese integratie-project van Margaret Thatcher tot aan David Cameron vandaag. Wat zijn hier de belangrijkste oorzaken van?
Ten eerste is het een kwestie van politieke identiteit. Menig reiziger die in Londen verblijft zal wellicht verbaasd opkijken hoe Britten terloops continentale staten als ‘Europa’ bestempelen – kenmerkend voor een onwaarschijnlijk sterke psychologische vervreemding van het continent. Maakt Groot-Brittannië dan niet deel uit van Europa? Dit heeft veel te maken met de specifieke politieke identiteit van de Britten. Van oudsher was het Britse nationalisme negatief van aard. Het was een herbevestiging van Britse autonomie en afwijzing van buitenlandse invloeden – zoals die van de Katholieke kerk. Dit verklaart ook waarom de Britse politieke elite enkel geïnteresseerd is in economische integratie en waarom Europese politieke eenwording gelijkgesteld wordt aan een capitulatie van Britse soevereiniteit.
De economische kant van het verhaal is zonder meer positief. Groot-Brittannië maakt deel uit van de grootste interne markt ter wereld, heeft ongeveer 3,5 miljoen banen direct of indirect te danken aan de EU en heeft een competitief sterker bedrijfsleven door strenge anti-monopolie wetgeving van de EU. Volgens conservatieve stemmers, zoals aanhangers van UKIP, zijn de bezwaren tegen de EU te serieus om te negeren. Volgens hen moet de expansiedrift van de EU stoppen en de bewegingsvrijheid die daaraan gekoppeld is. Vanuit economisch perspectief wordt er namelijk beredeneert dat immigranten de lonen excessief verlagen en de banen van Britse burgers bedreigen. Een ander bekend argument is dat de EU momenteel een zinkend schip is die niet kan voortbestaan in zijn huidige vorm. En aangezien Europese leiders neigen naar meer politieke integratie om het lek te dichten, geeft Groot-Brittannië de voorkeur om het simpelweg te verlaten.
Recent onderzoek van the University College London heeft echter uitgewezen dat immigranten gemiddeld beter onderwezen zijn, meer bijdragen in belasting en veel minder frequent subsidies of uitkeringen van de staat ontvangen. Dit betekent niet dat de aanhangers van UKIP niet te lijden hebben onder de EU. Sociale exclusie is immers een belangrijk thema van de Eurosceptische partij en Nigel Farage richt zich ook bewust op mensen die zich buitenspel gezet voelen door de nationale politiek en ver weg staan van het pan-Europese ideaal van politieke eenwording. Farage bevordert daarom graag het idee dat een federale EU benodigd is om het continent uit de crisis te krijgen. Dit is een effectief schrikbeeld voor de gemiddelde UKIP-stemmer, maar verdient natuurlijk een serieus debat met oog op de duurzaamheid van het Europese integratie-project.
Hoewel AEGEE het grootste interdisciplinaire Europese studentenforum is, zijn de mogelijkheden van de organisatie natuurlijk gelimiteerd. Desalniettemin telt elke deelnemer van de organisatie mee als het gaat om de discussie over het belang van de EU. Het is daarom belangrijk af te vragen wat precies de plaats van AEGEE is in deze discussie. Voor velen is het onduidelijk wat de precieze doelstelling van AEGEE is en dit is niet onbegrijpelijk. Officieel is het geen politieke organisatie, maar het heeft wel een liberaal-democratische insteek en een duidelijke intentie mobiliteit onder jongeren te stimuleren.
Toch ligt hier tegelijkertijd de kracht van AEGEE. In tegenstelling tot expliciet politieke organisaties zoals, met alle respect, de Young European Federalists en European Alternatives poogt AEGEE politieke bewustwording te stimuleren door middel van internationale activiteiten die mensen zelf aan het denken zetten over de mogelijkheden van de EU. Jonge mensen die aangemoedigd worden meerdere talen te leren en kennis te maken met verschillende culturen, zullen sneller een waardering krijgen van pro-Europese idealen. Zij hebben er immers voor gekozen om te profiteren van wat Europa te bieden heeft.
Net zoals andere antenna’s, zal dit daarom integraal deel moeten uitmaken van AEGEE-Londen’s doelstelling. Door jonge mensen te laten deelnemen aan internationale activiteiten, zullen zij zich meer betrokken voelen bij de EU en burgers uit andere EU-lidstaten. Dit is belangrijk aangezien het uiteraard potentiële stemmers zijn in het beloofde referendum van 2017. De tijd is daarom nu aangebroken om de Britten te betrekken bij de EU en wat het te bieden heeft.
